Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΜΨΩΝ Ο ΞΕΝΟΔΟΧΟΣ Ένας φιλάνθρωπος και ανάργυρος ιατρός και ιερέας

Η εφέστιος εικόνα του Αγίου
Σαμψών του Ξενοδόχου στον
ομώνυμο ιερό ναό Πύργου Σαντορίνης

Μέσα στη σεπτή χορεία των είκοσι ιαματικών Αγίων Αναργύρων συγκαταλέγεται και ο τιμώμενος στις 27 Ιουνίου Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος, ο οποίος διακρίθηκε για τη φιλανθρωπία του, αλλά και για το χάρισμα να θεραπεύει ασθενείς με την επίκληση του ονόματος του Ιησού Χριστού. 

Ο φιλεύσπλαχνος Άγιος Σαμψών γεννήθηκε στη Ρώμη το 511μ.Χ. από εύπορους γονείς με βασιλική καταγωγή, οι οποίοι ήταν και συγγενείς του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Λόγω της οικονομικής ευμάρειας της οικογένειάς του, μορφώθηκε πλουσιοπάροχα και από όλες τις επιστήμες αγάπησε την ιατρική χάρη στο φιλάνθρωπο και ψυχωφελές περιεχόμενό της. Γι’ αυτό και την επιστήμη της ιατρικής δεν την εξασκούσε ως βιοποριστικό επάγγελμα, αλλά ως κοινωνικό λειτούργημα για να βοηθά τους φτωχούς και να θεραπεύει με τη χάρη του Θεού τους ασθενείς. Μετά τον θάνατο των εύπορων γονέων του, διένειμε τη μεγάλη περιουσία του στους φτωχούς και εκατοντάδες άποροι βρήκαν τροφή, ανακούφιση και στήριγμα. 

Όμως ο ταπεινός και φιλεύσπλαχνος Άγιος Σαμψών άρχισε να αποκτά τη φήμη του φιλάνθρωπου και ανάργυρου ιατρού και έξω από τα όρια της Ρώμης. Γι’ αυτό και πολυάριθμοι άνθρωποι άρχισαν να συρρέουν στο σπίτι του για να λάβουν την ποθούμενη θεραπεία και να βρουν την ψυχική στήριξη. Η επιθυμία του όμως ήταν να ζει στην αφάνεια και να ασκείται πνευματικά. Γι’ αυτό και εγκατέλειψε τη Ρώμη και πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να συνεχίσει εκεί το θεάρεστο έργο του. Στη Βασιλεύουσα άρχισε να επισκέπτεται τις ιερές μονές, ενώ επιδόθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στην άσκηση και τη μελέτη της Αγίας Γραφής στο φτωχικό και ταπεινό του σπίτι. Όμως η φήμη του ως άριστου ιατρού ανέδειξε πολύ σύντομα το σπίτι του σε άμισθο ιατρείο και σε ένθεο ξενοδοχείο και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι ασθενείς έβρισκαν δωρεάν τη θεραπεία τους και οι φτωχοί τη φροντίδα και την ψυχική τους στήριξη. 

Το θεάρεστο έργο και η απαστράπτουσα αρετή του Αγίου Σαμψών έγιναν γνωστά και στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μηνά, ο οποίος τον κάλεσε και αφού διαπίστωσε και ο ίδιος τα πλούσια χαρίσματά του, τον χειροτόνησε ιερέα σε ηλικία τριάντα ετών. Μετά τη χειροτονία του επιδόθηκε με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο στην σωματική και ψυχική θεραπεία των πολυάριθμων ασθενών του, γεγονός που οδήγησε στη διάδοση της φήμης του ως ανάργυρος, ιαματικός και φιλάνθρωπος κληρικός και ιατρός σε ολόκληρη την Κωνσταντινούπολη. 

Τοιχογραφία του Αγίου Σαμψών και του Αγίου Αριστείδου
στον Ιερό Ναό Παναγίας Γιατρίσσης Αρτέμιδος Αττικής

Την εποχή αυτή Αυτοκράτορας της Βασιλεύουσας ήταν ο Ιουστινιανός, ο οποίος κάποια στιγμή ασθένησε βαρύτατα. Πολλοί ήταν οι ιατροί που έσπευσαν για να τον θεραπεύσουν, αλλά κανείς δεν κατάφερε να τον θεραπεύσει από την ανίατη ασθένεια. Τότε ο Ιουστινιανός ζήτησε με δάκρυα τη βοήθεια του Κυρίου στο μεγάλο πρόβλημα της υγείας του. Και ο Κύριος ανταποκρίθηκε στη βαθιά και ειλικρινή προσευχή του με ένα απροσδόκητο όνειρο. Σ’ αυτό ο αυτοκράτορας είδε πολλούς ιατρούς, οι οποίοι ήταν ενδεδυμένοι με ιερατική στολή. Κάποια στιγμή πλησίασε τον Ιουστινιανό ένας νέος με πολυτελή ενδύματα και του υπέδειξε έναν ταπεινό, σεμνό και ενάρετο ιατρό ως τον μοναδικό που θα μπορούσε να τον θεραπεύσει. Μόλις ξύπνησε ο Ιουστινιανός από το όνειρο, έδωσε εντολή να έρθουν όλοι οι ιατροί. Κανείς όμως από αυτούς δεν έμοιαζε με τον ταπεινό ιατρό που είχε δει στον ύπνο του, γεγονός που τον λύπησε βαθύτατα. Τότε υποσχέθηκε μεγάλα δώρα σ’ αυτόν που θα έβρισκε τον σωτήρα του. Κάποιος όμως από τους ιατρούς γνώριζε τον Σαμψών και ενημέρωσε σχετικά τον αυτοκράτορα, ο οποίος διέταξε να τον φέρουν αμέσως μπροστά του. Μόλις ο Ιουστινιανός αντίκρισε τον ενάρετο και σεμνό Σαμψών, αμέσως αναγνώρισε στο πρόσωπό του αυτόν που είχε δει στο όνειρο. Ο Άγιος προσευχήθηκε με όλη του τη δύναμη στον Ιησού Χριστό και τότε ο αυτοκράτορας θεραπεύτηκε από την ανίατη ασθένεια. 

Ο ιερός ναός του Αγίου Σαμψών
του Ξενοδόχου στο χωριό
Πύργος Σαντορίνης

Μετά τη θαυματουργική επέμβαση του Θεού και τη σωτηρία του Ιουστινιανού, ο αυτοκράτορας θέλησε από ευγνωμοσύνη να δώσει χρήματα στον ταπεινό και ενάρετο Σαμψών. Εκείνος όμως δεν τα δέχθηκε και ζήτησε να του ανεγείρει ένα μεγάλο νοσοκομείο, το οποίο πήρε την επωνυμία του αναργύρου ιατρού «Σαμψών του ξενοδόχου» και σ’ αυτό βρήκαν καταφύγιο και ανακούφιση πολυάριθμοι άποροι και ασθενείς. 

Ο ιερός ναός του Αγίου Σαμψών
του Ξενοδόχου στο χωριό
Πύργος Σαντορίνης

Ο Πανάγαθος Θεός αντάμειψε πλουσιοπάροχα τον Άγιο Σαμψών για τη φιλανθρωπία και την ελεημοσύνη του ακόμα και μετά θάνατον, αφού ο πάνσεπτος τάφος του έγινε λαοφιλές προσκύνημα, αλλά και αέναος πηγή θαυματουργικών ιάσεων.

Ο Άγιος Σαμψών ο ξενοδόχος, ο οποίος αποτελεί για τη σημερινή εγωκεντρική και υλιστική εποχή μας ένα φωτεινό παράδειγμα αγάπης και φιλανθρωπίας προς τον πλησίον και τον πάσχοντα αδελφό, τιμάται και γεραίρεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 27 Ιουνίου. Την πάντιμη μνήμη του τιμούν ιδιαιτέρως οι αφιερωμένοι στο όνομά του ιεροί ναοί στην Πάτμο, τη Σαντορίνη, την Πάρο και τη Λέσβο, όπου το παρεκκλήσιο του Γηροκομείου Πλωμαρίου τιμάται επ’ ονόματί του. Από το έτος 2010 καθιερώθηκε επίσης πανηγυρικός εορτασμός της μνήμης του και στον ιστορικό Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Μυκόνου με τη συμμετοχή του οικείου επισκόπου και πλήθους χριστιανών. 

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 

Εκπαιδευτικός 

Βιβλιογραφία 

· Αεράκη Νικοδήμου Γ., Αρχιμανδρίτου – Ιεροκήρυκος, Συμπληρωματική Ασματική Ακολουθία του Οσίου πατρός ημών Σαμψών του Ξενοδόχου, Αθήναι 1998. 

· Μηλίτση Γεωργίου Θ., Οι Άγιοι Είκοσι Ανάργυροι, Τρίκαλα 1997.